راهکارهای ملموس، مقابله و مدیریت آسیب‌های اجتماعی مناطق حاشیه نشین خرم‌آباد
به گزارش امید لرستان، همانطور که می دانیم موضوع حاشیه نشینی مناطق خرم آباد بدون تعارف از دغدغه‌های اصلی جامعه مدنی و دستگاههای متولی است؛ اینکه این رویه و شیوع حاشیه نشینی همواره ادامه داشته و با وجود تمامی اقداماتی ارزشمند و اثرگذار که از جانب مراجع مختلف اجتماعی و یا دستگاههای خدمات رسان صورت می‌گیرد، متاسفانه همچنان این بحران ادامه دارد و بدون تعارف با سرعت روبه جلو نیز می تازد.
مناطقی در خرم‌آباد هستند که با توجه به مهاجرت طبقه ضعیف جامعه و تجمع آنان حاشیه نشین شده‌اند، مثل محلات پرشور پاچنار، ماسور، فلک الدین، بخش هایی از دره گرم، پشته جزایری و سراب یاس و یا مناطقی که ناشی از ورشکستگی اقتصادی و اجتماعی محله و ساکنین آن حاشیه نشین تلقی شده‌اند، همچون محله عزتمند پشت بازار، درب دلاکان، گل سفید، اسدآبادی و کوی علی آباد .
این مناطق با وجود معرفی آنان به عنوان محلات محروم و حاشیه نشین، ظرفیت‌های ارزشمند و قابل توجهی دارند که میتواند هم برای محله و هم برای شهر و استان ظرفیت گردشگری و اقتصادی داشته باشند. از ظرفیت‌های انسانی خلاق در زمینه‌های مطالبه گری، فرهنگی، اجتماعی، ورزشی، تربیتی و غیره تا منابع گردشگری (باتوجه به همجواری با ارتفاعات طبیعی) و اقتصادی غنی که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
حال باوجود این همه ظرفیت و در مقابلش آسیب‌های فلج کننده‌ای که وجود دارد چرا همچنان این مسائل بر روی زمین مانده جای سوال و مطالبه گریست.
در این مجال به یکی از مسائل قابل وصول و اولویت دار اشاره می گردد. موضوع مسکن و منازل کلنگی و دغدغه آور مناطق حاشیه نشین از جمله اولویت‌ها و عامل توجه ما به آن است؛ سوال و دغدغه است آیا سرانه فرهنگی و نیاز عمومی ساکنین مناطق هدف عادلانه تامین و تخصیص داده شده ؟
در این مناطق چند مورد خانه محله، کتابخانه عمومی، مدارس نوساز و در دسترس، فضای سبز مطلوب باداشتن امکانات تفریحی و ورزشی و امکانات ورزشی باتوجه به اقتضاعات هرمحله وجود دارد؟
تدبیر لازم برای حل بحران منازل کلنگی و در جاهایی غیر قابل سکونت این مناطق چه بوده؟
چقدر امید به زندگی در دل ساکنین مورد نظر تحقق یافته و گامی اثرگذار برداشته شده؟
جدای از خلاءها و نکات ریزی که شایسته گفتن نبوده و البته بر کسی هم پوشیده نیست در این راستا می‌توان راهکاری برای برون رفت از توسعه حاشیه نشینی داد .
۱. شناسایی، دسته‌بندی و نیازسنجی لازم برای اراضی بلا استفاده و یا منازل به ظاهر مسکونی که الزاماً محل سکونت نیستند با در نظر گرفتن قطعه بندی در زمان مناسب و طرح توجیهی مدون
۲. ارتفاع سازی در درون شهر و لزوماً خود مناطق حاشیه نشین، باتوجه به اقتضاعات فرهنگی و رصد شرایط اجتماعی ساکنین
۳. به شرط شفاف سازی عمومی در عنوان کردن اهداف، منابع مالی، تشریح تمامی جوانب برای ساکنین مناطق هدف و تعریف ساختاری نظام مند و پاسخگو توسط دستگاههای متولی خدمات رسان و نظارتی؛ سازمانهای مردم نهاد، افراد اثرگذار و معتمدین این مناطق شناسایی، دعوت و فراخوان شوند تا با پیشگامی دستگاهی مقبول و عموم پسند همچون سپاه پاسداران به عنوان متولی و دعوت کننده بتوان به اهداف مد نظر در بندهای یک و دو دست یافت.
در توضیح بند یک بایستی اشاره کرد باید بعد از شناسایی اراضی و املاک فوق با همکاری متقابل شهرداری و مسکن و شهرسازی، املاک مد نظر قیمت گذاری واقعی (همچون دیگر مناطق شهری) شوند، مالکین اراضی و منازل فوق و عموم جامعه را آگاهی بخشی، ترقیب و تشویق به همکاری پیرامون تامین منافع عمومی کرد. ضمن اینکه متاسفانه مصادیق اعمال بی اعتمادی در جامعه از سوی بعضی دستگاهها کم نیست .
در توضیح بند دوم نیز بایستی اشاره کرد که به شرط در نظر گرفتن منافع عمومی و در کمال شفافیت و صداقت می‌توان با فراخوان و دعوت از شرکت‌های مهندسی و پیمانکاران توانمند برای سرمایه گذاری به شرط تقسیم ۵۰ درصدی سود، ارتفاع سازی منازل مسکونی را در دستور کار قرار داد؛ به طور مثال می‌توان مالکینی که منازلی سلولی و چسبیده به هم دارند را پای کار آورد و جمع چند واحد ۱۰۰ متری و یا بیشتر را با رویکرد آپارتمان سازی به شرط سکونت قطعی تمامی مالک‌ها و دریافت سود مشترک از فروش و واگذاری دیگر واحدهای باقیمانده، بین آنان و پیمانکاران تفاهم و معامله‌ای دوسر سود بوجود آورد. پیامدهای این کار این است که اولاً خانواده‌های هدف با فرهنگ خواص خودشان به فضای دیگری منتقل نمی‌شود و تمکن و تمول آنان تامین می‌شود. دوماً با این روش امکان قابلیت تعریض خیابان‌ها، کوچه بندی و اصلاح بافت فرسوده محقق می‌شود.
این کار میتواند در بازه زمانی حداکثر ۴ سال و سالی حداقل ۲ محله صورت پذیرد و گامی ارزشمند برای مقابله با توسعه حاشیه نشینی احیا و اصلاح شرایط فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی ساکنین مناطق هدف باشد.
در توضیح بند سه نیز همین گفته شود هرجایی بحرانی در کشور مدیریت شد و یا گامی مهم در جهت رشد و ارتقاع عزت مندی و اقتدار کشور دیدیم این مردم بودند که عاشقانه دین خود را ادا کردند؛ لذا اعتماد کردن و امور را به خود مردم سپردن یک اصل راهگشا بوده و خواهد بود.
در پایان داشتن بزرگ و دبیر اجرایی این اقدامات، حمایت از تعاونی های مسکن، دعوت و فراخوان اهل فن، نخبگان، الگوبرداری از اقدامات مطلوبی که در کلانشهرها صورت گرفته، شفاف سازی عمومی و همکاری مجدانه دستگاههای متولی را مهم و اصل دانسته و یادآور می شود تا روحیه جهادی و رویکردی صادقانه در کار نباشد آش همان است و کاسه همان .
یاسر بسطامی |کنشگر فرهنگی و اجتماعی مناطق حاشیه نشین خرم‌آباد
/.انتهای پیام
راه جلوگیری از حاشیه نشینی ، خدمت رسانی مناسب به روستاها است.