«برخوردار» تنهاست / آجر کردن درآمد مردم ۸ روستا توسط شرکت شن و ماسه کوه گرین

به گزارش امید  لرستان، «برخوردار» یکی از روستا‌های شهرستان دلفان واقع در استان لرستان است که عمده فعالیت ساکنان این منطقه، کشاورزی و دامداری است، البته چند سالی می‌شود که به دلیل ایجاد کارخانه شن و ماسه در این روستا، منبع درآمد اهالی منطقه به خطر افتاده است.

اصل موضوع به حدود ۱۱ سال پیش برمیگردد؛ که شرکت شن و ماسه از سوی یکی از سرمایه‌داران در این روستا تاسیس می‌شود و شروع به فعالیت می‌کند. در ابتدای تاسیس، یک هکتار از زمین‌های کوهی که معدن شن و ماسه در آن واقع شده، به این سرمایه دار فروخته می‌شود، اما به مرور زمان و با شیوه‌هایی که به تعبیر مردم محلی، شبیه غصب فلسطین توسط صهیونیست‌ها بوده، میزان کوه‌خواری و تصرف کوه از یک هکتار به حدود ۳۰۰ هکتار می‌رسد و کوه عملا به تصرف این سرمایه دار در می‌آید!

ساکنان روستای برخوردار، به طور مداوم شاهد وقوع زمین لرزه‌هایی در این منطقه هستند که عامل اصلی وقوع این زمین لرزه ها، انفجار‌هایی است که در دل کوه و به منظور انجام عملیات‌های کارخانه صورت می‌گیرد. بیش از ۸ روستا در بخش خاوه واقع شده اند که به دلیل این انفجار‌ها هر از چند گاهی، وقوع زمین لرزه را احساس می‌کنند و از این حیث، منازل مسکونی مردم متحمل خسارت‌هایی می‌شود. بسیاری از خانه‌هایی که قدمت بیشتری داشتند، به مرور بر اثر این زمین لرزه ها، ریزش کردند و تخریب شدند و دیوار منازلی که نوسازتر بودند، ترک‌های عمیقی برداشتند و احتمال آوار شدن آن‌ها بر سر مردم نیز وجود دارد و همین موضوع به یکی از دغدغه‌های ساکنان منطقه تبدیل شده.

جدای از این مسئله، بر اثر تردد زیاد کامیون‌ها و ماشین‌های سنگین کارخانه تولید شن و ماسه از مسیر روستای برخوردار، همواره تصادفات بسیاری در این منطقه رخ می‌دهد و این موضوع باعث داغدار شدن خانواده‌های بسیاری شده و بر اثر این اتفاق، مردم معترض به تردد کامیون‌ها در جاده روستایی شدند. تردد این کامیون‌ها در این مسیر، خسارت‌های بسیاری به زیرساخت‌های جاده‌ای روستا  هم وارد کرده که همین مسئله نیز یکی دیگر از مسائلی است که از سوی مردم مطرح شده و خواستار رسیدگی به این وضعیت هستند.

به گفته اهالی روستای برخوردار، دو درصد سودآوری هر کارخانه در منطقه صرف فعالیت‌های عام المنفعه می‌شود، اما کارخانه شن و ماسه روستای برخوردار، تاکنون حتی یک کمپرسی شن یا آسفالت رایگان در اختیار مردم قرار نداده است!

تحت تاثیر قرار گرفتن میزان برداشت محصولات زمین‌های کشاورزی روستای برخوردار نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که مردم این منطقه به آن معترض هستند. آنها معتقدند بر اثر نوع فعالیت کارخانه شن و ماسه در روستای برخوردار و آلودگی‌های صوتی و محیط زیستی که به دلیل انفجار‌هایی که در این کارخانه صورت می‌گیرد، زمین‌های کشاورزی و اراضی ملی و منابع طبیعی منطقه در معرض خطر قرار گرفتند و حتی محصولات کشاورزی در این بخش غیرقابل برداشت شدند!

به گفته اهالی روستای برخوردار، گرد و خاک برآمده از فعالیت‌های کارخانه شن و ماسه، عملا برداشت محصول را در این منطقه غیرممکن کرده و از طرفی فعالیت این شرکت باعث شده که کشاورزی به عنوان محوری‌ترین شغل و منبع درآمد مردم منطقه، به محاق برده شود.

در اعتراض به نوع فعالیت کارخانه شن و ماسه روستای برخوردار و مشکلاتی که از این بابت گریبان ساکنان این منطقه را گرفته، ۱۰ سالی می شود که مردم از طریق رسانه‌های مختلف اعتراض خود را به گوش مسئولان امر می‌رسانند، اما تاکنون به این مطالبه مردم، پاسخی مطلوب داده نشده است.

ناگفته نماند که، مردم روستای برخوردار به استخدام‌هایی که در شرکت شن و ماسه صورت گرفته، نیز معترض هستند، چرا که از حدود بیش از ۱۰۰ شغل موجود حاصل از فعالیت این شرکت در منطقه، بجز یک نفر به عنوان نگهبان، سهم مردم منطقه تقریبا هیچ بود. تمام این موارد، به دلیلی برای نارضایتی و اعتراض مردم منطقه به فعالیت این شرکت تبدیل شده است و حالا مردم ، خواهان تغییر این وضعیت غیرقابل تحمل هستند.

تمام این مسائل دلیلی شد تا اهالی «برخوردار» با برگزاری تجمعاتی نسبت به فعالیت معدن شن و ماسه دست به اعتراض بزنند و خواستار پیگیری نهاد‌های مسئول شوند. هفته گذشته نیز مردم روستا اعتراض مسالمت آمیزی داشتند که متاسفانه نیروی انتظامی شبانه اقدام به دستگیری معترضان کرد. گفته می شود چند روز گذشته نیز پس از اعتراض اهالی روستا که با در دست داشتن عکس مقام معظم رهبری، سردار سلیمانی و حجت‌الاسلام رئیسی به سمت کارخانه شن و ماسه حرکت کردند نیروی انتظامی شبانه برای دستگیری معترضان اقدام کرد.

به گفته یکی از فعالان دانشجویی استان لرستان، حاصل این تجمع،  تصمیم هولناک شورای تامین استان لرستان شد؛ برخورد قهری حداکثری و ضرب و شتم مردم مظلوم و دستگیری‌های گسترد. نه خبری از دلجویی از مردم توسط مسئولان استانی و شهرستانی است ، نه برخورد حداکثری با مسببین، نه ورود جدی و پیگیری فوری توسط مسئولان امر برای حل مسئله! عملا مسئولان ککشان گزیده نشده و به صورت خیلی نامناسب حتی زنان خانه‌دار منطقه را مورد ضرب و شتم قرار دادند! پس از آن نیز، تصمیمی شتاب‌زده از سوی شورای تامین استان لرستان اتخاذ می‌شود و مردم مورد هتک حرمت قرار می‌گیرند. حالا رعب و وحشت در فضای روستای برخوردار، پراکنده می‌شود. به دنبال آن، جوانان روستا متواری می‌شوند و این در حالیست به عقیده مسئولان اتفاق امنیتی به معنی واقعی کلمه رخ نداده است!

بسیج دانشجویی دانشگاه لرستان به منظور شفاف‌سازی در خصوص اعتراضات مردمی در روستای «برخوردار» بخش خاوه شهرستان نورآباد ۱۹ خرداد در این منطقه حضور یافت و به گفتگو با ساکنان این منطقه پرداخت. سینا بیرانوند، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه لرستان در این باره می‌گوید: مسئولان کارخانه شن و ماسه و شهر برخوردار نسبت به مطالبات مردم بخش خاوه برای رسیدگی به این مسائل، بی توجهی کردند و بی تفاوت از کنار خواسته‌های مردم منطقه گذشتند. همین مسئله باعث شد مردم برای اینکه صدای خود را به گوش مسئولان برسانند، با در دست داشتن عکس امام و شهدا، تجمع اعتراض آمیزی در روستای برخوردار داشته باشند و به شکل مسالمت آمیز مطالبات خود را بیان کنند، اما متاسفانه نیروی انتظامی برخوردی قهری و سلیقه‌ای با معترضان داشته و تمام مردم منطقه را دستگیر و به شکل نامناسبی با زنان و جوانان منطقه رفتار کرده است.

یکی از اهالی روستای برخوردار در این باره اذعان می‌کند: در این منطقه، بیش از ۱۰ سال است که دو کارخانه تولید شن و ماسه در نزدیکی روستای برخوردار فعالیت دارند و بیشتر از مجوز برداشتی که دارند به کوه گرین آسیب زده اند. مسئولان باید پس از اعتراضات مردم روستا با بزرگان و ریش سفیدان روستا و مسئول کارخانه شن و ماسه جلسه‌ای برای شنیدن حرف‌های آن‌ها برگزار می‌کردند، نه اینکه اقدام به دستگیری پیر و جوان روستا کنند. حالا در این شرایط کرونایی، اهالی روستا در کوه متواری هستند.

مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه لرستان با بیان اینکه بی توجهی محض از جانب صاحب شرکت و مسئولان منطقه، تنها عایدی مردم از مسببان وضع بغرنج فعلی شهر برخوردار است، ابراز می‌کند: هیچگونه انسداد جاده‌ای از سوی معترضان صورت نگرفته، با این حال، شایعاتی در این خصوص مطرح شده است. این در حالی است که اعتراض مردم فقط در محدوده روستا بوده است و رفتار قهری نیروی انتظامی با مردم باعث شده برخی از اهالی منطقه فراری و جوانان، متواری شوند، چرا که فضای رعب و وحشتی در منطقه ایجاد شده، به طوری که روستاییان حتی حاضر نیستند برای تامین مایحتاج خود، از خانه‌ها خارج شوند و نگران برخورد نامناسب نیروی انتظامی هستند! خواسته اهالی این منطقه، بازگرداندن آسایش به دامداران و کشاورزان است.

این در حالی است که محمود ثمینی، معاون سیاسی، امنیتی استاندار لرستان در این خصوص می‌گوید: به فرمانداری شهرستان دلفان تاکید کرده ایم که جلساتی با نمایندگان معترضان داشته باشند که در همین راستا، ظاهرا فرماندار با جمعی از اهالی و بزرگان روستا مذاکراتی داشته است. چنانچه مردم روستا حرف قانونی و منطقی دارند، فرمانداری مکلف است به اعتراضات مردم روستا رسیدگی کند و شرکت شن و ماسه حاضر در محل نیز چنانچه تعهداتی دارد، باید به تعهدات خود عمل کند. شرکت شن و ماسه بر اساس مجوز‌های قانونی در حال فعالیت است، اما در عین حال مسئولیت‌های اجتماعی نیز برای این شرکت وجود دارد که باید آن‌ها را رعایت کند. مردم روستای برخوردار نیز چنانچه اعتراضی دارند باید از مسیر قانونی فرمانداری، پیگیر مطالبات خود شوند و یا اگر شکایتی دارند باید از طریق دستگاه قضایی کار خود را دنبال کنند.

معاون سیاسی، امنیتی استاندار لرستان تصریح می‌کند: اینکه مردم اگر به موضوعی معترض باشند خودسرانه مانع فعالیت واحد‌های تولیدی شوند، این اقدام قابل قبول نیست ؛ چراکه ما نیازمند حضور سرمایه گذار در استان هستیم، ولی اگر برخورد‌های این چنینی صورت گیرد، به طور یقین سرمایه گذاران احساس امنیت نمی‌کنند و تمایلی برای سرمایه گذاری در استان لرستان ندارند. مسیر قانونی کاملا برای شنیدن حرف‌های مردم روستای برخوردار باز است و چنانچه ادعایی مبنی بر خسارت از طرف شرکت شن و ماسه بر اساس اسناد و مدرک داشته باشند فرمانداری شهرستان دلفان و قوه قضائیه باید مطالبات اهالی روستا را پیگیری کند و مسئولان شرکت شن و ماسه حاضر در منطقه مکلف به پذیرفتن قانون است.

البته یکی دیگر از اهالی روستای برخوردار در این خصوص یادآور می‌شود: مردم منطقه از دستگاه قضا انتظار دارند به این موضوع ورود کند و مدیر کل دادگستری لرستان شخصا از منطقه بازدید کند و پای حرف اهالی روستا بنشیند تا این موضوع ختم به خیر شود. این درست نیست که مسئولان کارخانه شن و ماسه به اهالی روستا بگویند صد نفر از شما هم کشته شود، ما پول خونش را می‌دهیم! اینگونه حرف‌ها سبب رنجش اهالی روستا شده است. از فرمانده سپاه استان لرستان که همواره پشتیبان مردم محروم است انتظار داریم با کمک دستگاه قضا مشکلات و اعتراضات مردم روستای برخوردار را بررسی و حل کنند.

حشمت الله بهمنی، فرماندار شهرستان دلفان نیز ممعتقد است: این کارخانه که مورد اعتراض مردم است دارای مجوز قانونی بوده و بر اساس قانون و شرح وظایفی که داریم ما باید هم از سرمایه گذار و هم از مردم دفاع کنیم. عده‌ای از مردم معتقد هستند که از جاده دسترسی این کارخانه آسیب دیده اند، این عده معتقد هستند که کشت، کشاورزی و زمین آن‌ها در کنار این جاده آسیب دیده است. از مردم دعوت کردیم و برای آن‌ها جلسه برگزار کردیم، در این جلسه مقرر شد که از طریق مجاری قانونی پیگیری کنند که متأسفانه برخی یکسری اجتماعاتی تشکیل دادند و افرادی در این رابطه ورود پیدا کردند که اصلا ساکن برخوردار نیستند، در این منطقه زمین و منافعی ندارند و اوضاع را متشنج کردند.

فرماندار شهرستان دلفان اظهار می‌کند: برای مردم این منطقه احترام خاصی قائل هستیم و اجازه هم نخواهیم داد که حق مردم به هیچ وجه پایمال شود. در حال حاضر با بزرگان این منطقه در حال صحبت و رایزنی هستیم، اگر مردم هم به دستگاه قضائی اعتماد دارند، موضوع را از این طریق و مجاری قانونی پیگیری کنند. ما هم قول می‌دهیم که در حداقل زمان مشکلات آن‌ها را پیگیری و رفع کنیم.

طبق اظهارات ساکنان روستای برخوردار، مطالبه اصلی مردم این روستا این است که منابع طبیعی بررسی کند که مجوز اولیه برداشت شن و ماسه توسط این کارخانه چقدر بوده است؟ علاوه بر آن، مشخص شود که چرا با توجه به آسیب این کارخانه به محیط زیست و کوه، مجوز‌های بعدی صادر شده است؟

با این حال، محمدرضا صفی خانی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان بیان می‌کند: واحد‌های شن و ماسه کوهی که برای فعالیت مجوز گرفته اند استعلامات خود را از منابع طبیعی، محیط زیست، فرمانداری و… اخذ می‌کنند، تا این استعلامات کسب نشود جواز کشف و پروانه بهره برداری به آن‌ها داده نمی‌شود. این واحد‌ها در هنگام گرفتن پروانه اکتشاف و پروانه بهره برداری استعلام می‌گیرند و تا این استعلامات اخذ نشود، شرایط و مسائل منابع طبیعی و زیست محیطی را لحاظ نکنند، به هیچ عنوان مجوز به آن‌ها داده نمی‌شود، از مشکلات مربوط به این واحد شن و ماسه روستای «برخوردار» نیز اطلاع خاصی ندارم و فرمانداری و شورای تأمین تأمین شهرستان باید تشخیص بدهند که چه اتفاقی رخ داده است.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان تاکید می‌کند: اگر مردم در این رابطه اعتراضی دارند باید اعتراض خود را به سازمان محیط زیست اعلام کنند و به طور قطع کارشناسان این سازمان نیز بررسی خواهند کرد و اگر مشکل زیست محیطی داشته باشد قطعاً برخورد خواهند کرد.

این در حالی است که تناقضاتی بین اظهارات رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان و مدیرکل محیط زیست لرستان در این باره وجود دارد، چرا که مهرداد فتحی بیرانوند، مدیرکل محیط زیست استان لرستان در این باره اظهار کرده است که، «متولی معادن شن و ماسه سازمان صنعت، معدن و تجارت است و متولی معادن شن و ماسه رودخانه‌ای نیز آب منطقه‌ای است. به طور معمول برای فعالیت واحد‌های شن و ماسه خارج از مناطق حفاظت شده، از محیط زیست استعلام اخذ نمی‌کنند و می‌توانند استعلام نگیرند، به همین دلیل ما دخالتی در صدور مجوز این واحد‌ها نداشته ایم و کار خاصی نمی‌توانیم انجام دهیم. سازمان صنعت، معدن و تجارت باید در این رابطه پاسخگو باشد و اعلام کنند که علت اعتراض مردم چه چیزی است، به دلیل اینکه ما در صدور مجوز دخالتی نداشته ایم نمی‌توانیم ورود پیدا کنیم.

فتحی بیرانوند اضافه می‌کند: برای فعالیت این واحد‌های شن و ماسه چه در داخل و چه خارج از مناطق حفاظت شده، باید از محیط زیست استعلام بگیرند، اما متأسفانه وزارت صنعت، معدن و تجارت لرستان، از قبل بخشنامه‌هایی داده و با توجه به سخت گیری‌های محیط زیست، استعلامی در این رابطه اخذ نشده و ما هم زیاد در جریان این موضوع نیستیم. برای بررسی موضوع آلودگی‌ها از سوی محیط زیست باید یکسری شاکی بخش خصوصی و دولتی داشته باشیم که ما ورود پیدا کنیم، هر چند که فعلا در این رابطه شکایت خاصی برای ما نیامده که ورود پیدا کنیم، اگر کسی هست که شکایت کند، ما بررسی می‌کنیم و اگر ۱۰۰ درصد بحث آلودگی آن محرز شود، برخورد خواهیم کرد.دانشجو