«خودکفایی گندم»؛ تحکیم امنیت غذایی برای کشور

به گزارش امید لرستان، حذف ردیف اعتبار طرح خودکفایی گندم در سال‌های اخیر با پیگیری نظرات کارشناسان محیط زیست که خودکفایی گندم را مزخرف خواندند که در چهار دهه اخیر بی سابقه بود و تا جایی پیش رفت که مجوز واردات رانت محور گندم صادر شد. بهانه کارشناسان محیط زیستی برای این حذف کم آبی ایران و نداشتن مزیت نسبی کاشت گندم است.

مهم‌ترین علت پیگیری طرح خودکفایی گندم، تحکیم امنیت غذایی از طریق این محصول استراتژیک است. پیشوند نام کشور ما جمهوری اسلامی است، یعنی مبنای سیاستگذاری‌ها در حکومت فعلی ایران در نظر رفتن مردم(جمهور) و اسلام است.

ابتدا درباره گندم با در نظر گرفتن مردم صحبت می‌کنم، برمی‌گردیم به بازه زمانی که فیلم یتیم خانه ایران درباره آن ساخته شد. یعنی حدود صد سال قبل و جریان قحطی ساختگی انگلیس که اول با خرید و مصادره گندم توسط یک دولت خارجی  و دوم احتکار گندم توسط سرمایه داران داخلی از جمله شاه قاجار و سوم؛ ممانعت دولت انگلیس از واردات گندم و ممانعت از پرداخت بهای نفت به کشور، چنان گرسنگی بر ملت ایران و عامه مردم تحمیل شد که به گفته نیکی کدی آمریکایی در کتاب ریشه‌های انقلاب ایران حدود یک چهارم مردم ایران بر اثر این قحطی بزرگ جان خود را از دست دادند.

این رفتار انگلیس با مردم ایران در شرایطی بود که ایران در جنگ جهانی اول اعلام بی‌طرفی کرده بود و ایران برای ایدئولوژی غرب تهدیدی محسوب نمی‌شد و پادشاهانی غرب پرست برمردم ایران حکومت می‌کردند که اصلاً در قواره‌ای نبودند که تهدیدی برای غرب محسوب شوند. اما امروز جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از جنگ‌ها و تنش‌های اخیر از لبنان و فلسطین گرفته تا یمن و میانمار بی طرف نبوده و مهم ترین تهدید برای اسرائیل که متحد با جبهه غرب است محسوب می‌شود و همچون شاه قاجار در حسرت لبو فروشی در اروپا نیست بلکه قابلیت ایدئولوژی ایرانی اسلامی‌اش رقیب ایدئولوژی‌های غربی معرفی می‌کند.

پس صیانت از امنیت غذایی مردم در این شرایط بسیار مهم تر از گذشته است، زیرا با همه این توصیحات اکنون که در شرایط تحریم هم هستیم که واردات مستمر گندم به آسانی ممکن نیست. پس ضروری است برای اینکه دوبار از یک سوراخ گزیده نشویم باید از تاریخ عبرت بگیریم و اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم.

دوم: درباره گندم با در نظر گرفتن مبانی اسلام صحبت می‌کنیم، از نظر دین اسلام هر سیاست برنامه و عملی در جامعه اسلامی باید طوری طراحی و اجرا شود که سبب تسلط دشمنان و کفار بر کشور و مردم در جامعه اسلامی نشود(قاعده نفی سبیل).

حال اگر طرح خودکفایی گندم تداوم نیابد، کشورهایی که به هیچ کدام از تعهدات نوشته و امضا شده برجام عمل نکردند به تعهدات نانوشته در قبال تامین گندم ملت ایران هرگز عمل نمی‌کنند و استقلال و منافع دولت و ملت ایران را به بهانه گندم را پایمال می‌کنند.

سوم از نظر مزیت نسبی: وقتی به میزان آب بری محصولات کشاورزی نگاه کنیم خواهیم دید در کشت محصولات پر آب مثل صیفی‌جات بایستی محدودیت ایجاد کرد، صیفی جات و سبزی جات آب بری که آن قدر بی‌برنامگی در تولیدشان هست که اکثر سال‌ها با وجود صادرات باز هم اضافه تولید سیب زمینی و پیاز باید معدوم شود و اضافه تولید هندوانه آنقدر در دست کشاورز بماند که خوراک دام شود در صورتی که گندم و جو محصولاتی به مراتب کم آب بر هستند و مزیت در امکان ذخیره سازی و انبار هم دارند.

برخی مزیت نسبی را در ارزان تر بودن گندم خارجی می‌دانند اما غافل از اینکه گندم خارجی با ارز 4200 ظاهراً ارزان است، اما با ارز آزاد حدود 25000 نه تنها ارزان نیست بلکه اگر به تور سیاستی مثل تعدیل نرخ ارز در دولت هاشمی بیفتد دیگر نرخ گندم خارجی گران که نه، فاجعه خواهد شد، پس خودمان را گول نزنیم و با عبرت از گذشته آینده نگر باشیم.

اگر مزیت نسبی در سیاستگذاری‌ها برای‌مان مهم است، باید پرسید ارتباط اقتصادی با آمریکا و اروپا چه مزیت نسبی در برابر ارتباط با همسایگان دارد که سال‌ها اقتصاد ایران را به آن گره زده‌اید؟ آیا می‌دانید مزیت نسبی ارتباط اقتصادی و صادرات به افغانستان از صادرات به کل اروپا بیشتر است؟ یا فقط می‌خواهید مزیت نسبی را صرف محدودیت تولید گندم برای فشار بر پایین(فشار بر طبقات متوسط به پایین مردم) با هدف چانه زنی از بالا (تحمیل نطرات خود برحاکمیت)کنید؟

*زهرا امیری| کارشناس ارشد علوم اجتماعی- امید لرستان